Nga Kastriot Dervishi
Kohë pas kohe, numri i dëshmorëve që lidhen me “luftën nacionalçlirimtare” ka lëvizur, i ngjan një burse financiare në rritje. Nëse në gjithë botën numri i dëshmorëve është i palëvizshëm, në Shqipëri numri rritet kohë pas kohe. Ndonëse asnjëherë nuk u vërtetua gënjeshtra e madhe e 28 mijëve, ajo sërish mbrohet me fanatizëm nga të njëjtën krijues të saj. Le të shohim një historik të shkurtër pas vitit 1945. Deri në këtë kohë, shteti shqiptar paguante një numër simbolik familjesh patriotike me kontribute në historinë e vendit. Nuk merrej Komanda e Mbrojtjes Kombëtare, por institutet e sigurimeve shoqërore.
Fillimisht u abrogua ligj nr.70, datë 21.5.1945 i rrogave jetike. Më tej u abrogua ligji i datës 27.12.1927 “Mbi shpërblimin patriotik”, me ligjin nr.109, datë 29.8.1945 “Mbi shpërblimet e familjeve të dëshmorëve dhe të invalidëve të Luftës Nacionalçlirimtare si dhe të atdhetarëve ose familjeve të tyre që i kanë sjellë shërbime të çmueshme atdheut gjatë Rilindjes Kombëtare. Ligji vendoste shpërblime për dëshmorët e viteve 1939-1945, si dhe linte të paqartë periudhat e tjera të historisë, të cilat do t’i shihte një komision.
Kohë pas kohë, me këtë çështje është abuzuar si nga organet e pushtetit vendor, ashtu edhe nga Ministria e Mbrojtjes, e cila gjatë diktaturës ka miratuar një numër të madh dëshmorësh.
Të dhëna me shifra për periudhën 7 prill 1939-9 maj 1945
-30 korrik 1946: në Kuvendin Popullor deklarohet se Shqipëria kishte 40 mijë dëshmorë.
-16 nëntor 1951: Sigurimet shoqërore paguanin për 3.373 dëshmorë.
-16 shkurt 1980: Këshilli i Ministrave thotë se janë rreth 6.000 dëshmorë.
-Viti 2012, Ministria e Mbrojtjes nxjerr shifrën e 7.188 dëshmorëve.
Të dhënat e nxjerra nga Ministria e Mbrojtjes në vitin 2012 sipas qarqeve:
Berati, 540
Dibër, 267
Durrës, 180
Elbasan, 480
Fier, 900
Gjirokastër, 1140
Korçë, 1200
Kukës, 240
Lezhë, 60
Shkodër, 201
Tiranë, 540
Vlorë, 1440
7.188 gjithsej dëshmorë