Nga Kastriot Dervishi

Arti i agjitacionit monumental është i ngjashëm në të gjithë vendet e lindjes komuniste. Edhe Shqipëria nuk mund të ishte ndryshe nga vendet e tjera. Në mbarë vendin u ngritën monumente të këtij lloji. Një rast tipik i kopjimit të modelit, por edhe të paraqitjes së shtrembër të historisë është mozaiku i madh në Muzeun Historik Kombëtar, i vendosur aty në vitin 1981. Pretendohet të sillet historia e popullit shqiptar në 2 mijë vite, por 60% të sipërfaqes e zënë përfaqësues të Partisë së Komuniste (e Punës më pas) në luftë dhe pas saj. Thënë ndryshe, ky mozaik për sa kohë ekziston në një vend publik shumë të frekuentuar propagandon komunizëm dhe falsitet historik. Ata që lavdërojnë gjasme “vlerat” e këtij mozaiku, mbrojnë në fakt falsitetin e propagandën komuniste. Ndërthurja e historisë me propagandën komuniste, apo vënia e historisë në shërbim të propagandës për krijimin e “njeriut të ri”, janë gjithnjë të pandara nga njëra-tjetra. Le të shohim dy modele nga është kopjuar mozaiku ynë. Më parë një rast i ngjashëm u ndërtua në Drezden të Republikës Demokratike Gjermane në vitin 1969, pjesërisht me teknikën e mozaikut. Përfaqësuesit e popullit, klasa punëtore, vegjëlia, nisen nga vitet e kaluara për të arritur në periudhën e artë të socializmit. Rreshtimi masiv i figurave është një stilistikë që nuk ndryshon pothuajse asnjëherë. Rasti i dytë është në Minks të Bjellorusisë, një monument që nga formati është shumë i ngjashëm me muzeun tonë.