Ajo që quhet Konferenca e Pezës ishte një mbledhje që u shërbeu komunistëve për të propaganduar një front imagjinar, i cili as ekzistoi ndonjëherë. Dy personat kryesore që e mundësuan mbledhjen, përfaqësonin interesa të kundërta. Abaz Kupi përçonte idenë britanike për luftë të të gjitha grupeve kundër fashizmit e nazizmit dhe Miladin Popoviçi që ishte kryetar i PKSH-së që përçonte idenë e Kominternit për fronte të përbashkëta. Sigurisht, Nexhmije Hoxha nuk mund të rrijë pa gënjyer, se gjithë jetën atë profesion ka pasur te propaganda dhe instituti e saj. Ai i jep E.Hoxhës rol kryesor në librin “Përjetime dhe meditime në jetën time politike” dhe nxjerr në plan të dytë kryetarin e PKSH-së, Miladin Popoviçin, të cilin e quan “sehirxhi”. Në fakt ai ishte faktori numër një i saj. Në faqet 42-43, të librit, N.Hoxha shkruan: “Elementë kundërshtarë, antikomunistë dhe të Ballit Kombëtar, i cili u krijua vetëm pas Konferencës së Pezës, ç’nuk shkruan për të diskredituar këtë Konferencë të iniciuar nga PKSH-ja. Madje, janë bërë trillime se gjoja Konferenca u organizua dhe u zhvillua nën diktatin e Miladin Popoviçit e Dushan Mugoshës. E vërteta është ndryshe. Dushani asokohe as që ishte fare në Tiranë e në Pezë dhe s’kishte lidhje fare me organizimin e kësaj mbledhjeje. Ndërsa Miladini, ndodhej në Pezë, por lidhur me Konferencën ai qe vetëm një serihrxhi”.
Dushan Mugosha në kujtimet e shkruara botuar në vitin 1971, shkruan: “E gjithë kjo do të thoshte se duhej koordinuar puna për të gjitha këshillat nacionalçlirimtare në Shqipëri. Këtë gjë e sugjeroi Miladin Popoviçi duke propozuar krijimin e Këshillit Kombëtar Nacionalçlirimtar. Shpejt ai organizoi në kushte shumë të vështira konferencën e parë për krijimin e Këshillit Kombëtar Nacionalçlirimtar, në shtator 1942 në Pezë”.
Ndërsa vetë Enver Hoxha në plenumin e dytë të Beratit, 23-27 nëntor 1944, është tejet i qartë se nuk ka pasur as rol organizatori e asgjë tjetër. Madje as ka qenë në Pezë në ditët e organizimit. Ai thotë: “Do të flas si u paraqit para meje konferenca e Pezës. Edhe kjo është karakteristikë e punës së “Aliut” (Miladin Popoviçi-shënim). Unë isha në Tiranë. Ai ishte në Pezë. Nuk kishim folur më përpara. Mora një letër, një pusullë ku më thoshte që të lajmëroja filanin e filanin se do të bënim konferencë. Kur shkova në Pezë qenë përgatitur referatet dhe i gjeta këta shokë që po grindeshin, po haheshin për një çështje me rëndësi që s’e mbaj mend: ta vëmë këtë apo të mos ta vëmë. Pas një dite dolëm në konferencë për të mbrojtur platformën tonë të lëvizjes nacionalçlirimtare. Kështu konferenca e Pezës ka qenë sa për të lexuar një referat dhe një trakt, pastaj ikëm... Të gjithë ata që u thirrën në konferencë s’kishin një ide të qartë se ç’ngjiste, ata i thirrën me pusulla sikur do vinin në ndonjë dasmë. Shumë prej tyre nuk erdhën, disa dërguan njerëz për të marrë vesh se ç’po ngjiste, disa si spektatorë”.
