Krijimi i të ashtuquajturës zona e ‘Mini-Shengenit’ ballkanik mori një goditje kur Mali i Zi bëri të ditur se nuk do të marrë pjesë. Arsyeja e këtij refuzimi ka të bëjë me rëndësinë që Mali i Zi i jep Bashkimit Europian.

Duke qene se Mali i Zi është një vend që ka hapur negociatat me Bashkimin Europian, një angazhim i tillë do të ishte i tepërt për të. Por, Mali i Zi bëri të ditur se do të vazhdojë të jetë në kontakt me liderët dhe vendet e Ballkanit Perëndimor për të vijuar me ecurinë e zhvillimit ekonomik dhe nënshkrimin të marrëveshjeve të ndryshëm rajonale.

Një qasje e tillë nevojitet edhe për Shqipërinë. Këtë mendim ka Profesori i Marrëdhënieve Ndërkombëtare pranë Universitetit të Columbias në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. David Phillips, i cili ka dhënë opinion e tij për disa nga ngjarjet më të rëndësishëm në Shqipëri, flet në një prononcim për gazetën ‘Shekulli’.

I pyetur për faktin se cilat duhet të jenë prioritetet e Shqipërisë në lidhje me pozicionin e saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor dhe marrëdhëniet me fqinjët, Prof. Phillips u shpreh se, Shqipëria duhet të përqendrohet në forcimin e lidhjeve me ato vende në të cilat jetojnë shqiptarë.

Pra në mënyrë indirekte kjo thirrje drejtohet për marrëdhëniet midis Kosovës dhe Shqipërisë. Në lidhje me faktin se cili duhet të jetë prioriteti kryesor për Shqipërinë, Z. Phillips, vuri në dukje vetëm një fakt: Përparësia e Shqipërisë duhet të jetë kombi shqiptar.

Si e shihni situatën në Shqipëri gjatë këtyre ditëve?

Shqipëria qeveriset nga një parti e vetme, udhëheqësi i së cilës, Edi Rama dhe që po shfaq tendenca diktatoriale. Politika në Shqipëri është thellësisht e polarizuar, duke krijuar mosfunksionim dhe duke rritur mundësitë për dhunë.

Si e shpjegoni qëndrimin e Holandës dhe shteteve të tjera skeptike, drejt Shqipërisë?

Kandidaturat e BE-së për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut janë të lidhura. Megjithatë, ka kërkesa në rritje për të ‘çarmatosur’ vendet. Parlamenti holandez votoi kohët e fundit për të kundërshtuar bisedimet e anëtarësimit për Shqipërinë, duke dhënë një dritë jeshile për Maqedoninë e Veriut. Holandezët dhe vendet e tjera anëtare të Bashkimit Evropian nuk duan që problemet e Shqipërisë të pengojnë shansin e Maqedonisë për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian. Zgjidhja e çështjes së emrit me Greqinë duhej të vendoste Maqedoninë e Veriut në një rrugë të shpejtë. Mungesa e përparimit mund të ringjallë nacionalistët që kundërshtojnë kompromisin me Greqinë. Për më tepër, dështimi ka implikime të rëndësishme strategjike, jo vetëm duke minuar besueshmërinë e BE-së. Do të hapte derën edhe për rivalët strategjikë në Ballkanin Perëndimor, si Rusia, Kina dhe Turqia.

Në lidhje me dialogun Serbi-Kosovë. A mendoni se taksa tarifore e vendosur ndaj produkteve serbe duhet të revokohet nga qeveria e Kosovës?

SHBA dhe miqtë e tjerë të Kosovës duhet të insistojnë që Serbia ta njohë Kosovën brenda kufijve të saj aktual. Tarifa e jashtëzakonshme nuk u imponua falas. Kjo ishte një përgjigje ndaj fushatës së Serbisë për të bllokuar përpjekjet e Kosovës për t’u bërë anëtare e INTERPOL-it dhe për të fituar njohje më të madhe globale. Të dërguarit serb po përpiqen të marrin vende që e kanë njohur Kosovën për të tërhequr njohjen e tyre. Tarifa është e garantuar dhe duhet të mbetet. Megjithatë, tarifa nuk do ta zgjidhë problemin. Negociatat ndërmjet Kosovës dhe Serbisë u bllokuan nën udhëheqjen e Znj. Federica Mogherinit. Në të ardhmen, negociatat do të jenë edhe më të vështira. Ministri i Jashtëm spanjoll Josep Borrell do të zëvendësojë Mogherini. Spanja kundërshtoi me forcë pavarësinë e Kosovës dhe anëtarësimin e saj në Bashkimin Evropian.