Fondi Monetar Ndërkombëtar ka dhënë alarmin se ekonomia botërore është zhytur në borxhe më thellë se përpara krizës financiare.
FMN ka bërë thirrje që të gjithë vendet të “zgjohen” dhe të ndërmarrin veprime të menjëhershme për të përmirësuar financat e tyre.
Normat e ulëta tëë interesit kanë shkaktuar një rritje të borxhit me vlerë 225%të PPB-së botërore në 2016.
Sipas FMN, përgjegjësja më e madhe e këtij borxhi është Kina, dhe se vendet e tjera, qoftë ato në zhvillim, qoftë ato të pazhvilluara janë të pambrojtura përballë këtij rreziku. Institucioni i bazuar në Uashington përdori monitorin e saj fiskal gjysmëvjeçar për të veçuar SHBA-të për kritika të veçanta duke thënë se stimulimi fiskal i Donald Trump – një paketë shkurtimesh të taksave dhe rritjes së shpenzimeve – ka çuar në një deficit më të madh buxhetor në një kohë kur duhet të jetë në rrugë të mbarë.
Rritja në ekonominë globale pritet të jetë 3.9% në të dyja vitet 2018 dhe 2019, por FMN mendon se performanca më e mirë se ç’është parashikuar, nuk do të zgjasë dhe se vendet që reduktojnë deficitet buxhetore tani do të vendosen më mirë kur të arrijnë më shumë kohë.
FMN tha se ekonomia më e madhe e tregut në zhvillim, Kina, kishte qenë përgjegjëse për më shumë se 40% të rritjes së borxhit global që nga viti 2007. Ajo shtoi se nivelet e borxhit në të gjithë tregjet në zhvillim në tërësi tani mesatarizojnë 50% të PBB-së, niveli i tyre më i lartë që nga vitet 1980, dekada e shënuar nga kriza e borxheve në Amerikën Latine.
Vendet më të varfëra të botës kishin borxhet e tyre të shkëputura kryesisht si rezultat i marrëveshjes Gleneagles të vitit 2005, por FMN tha se raportet e borxhit ndaj PBB-së ishin përsëri në rritje dhe tani ishin mbi 40% të PBB-së. Pothuajse gjysma e borxhit është në kushte jo koncesionare, gjë që ka rezultuar në dyfishimin e barrës së interesit, si pjesë e të ardhurave tatimore në 10 vitet e fundit.
Vitor Gaspar, drejtori i FMN-së për çështjet fiskale, tha se që nga shlyerjet e borxhit, nivelet e borxhit ishin rritur dhe ishin rritur me 13 pikë përqindjeje të PBB-së gjatë pesë viteve të fundit. Shumë vende të varfëra në Afrikë morën hua kur çmimet e mallrave ishin të larta, vetëm për të përballuar vështirësitë kur tregu për eksportet e tyre u rrëzua.
“Analizat tona të qëndrueshmërisë së borxheve tregojnë se 40% e vendeve me të ardhura të ulëta janë aktualisht në rrezik të lartë”-tha Gaspar.
Banka Botërore u ofron vendeve me të ardhura të ulëta kredi pa interes ose kredi të lira, por Gaspar tha se pjesa më e madhe e rritjes së barrës së normave të interesit reflektoi një tendencë në rritje për të marrë hua nga tregjet e kapitalit privat.
