Nga Kastriot Dervishi

Nisur nga rasti i fundit kur presidenti ushtroi të drejtën kushtuese të mosshndërrimit në dekret të një propozimi të kryeministrit, po ju paraqes në mënyrë shumë të shkurtuar, historikun e emërimeve në vite të ndryshme.

Qeveria dhe ministrat kanë dalë nga këto formula emërimesh:

-në vitin 1912 u emërua nga Kuvendi i Vlorës;

-në vitin 1913 u emëruan nga kryeministri;

-në vitin 1914 u dekretua nga mbreti;

-në vitet 1914-1915 u emërua nga kryeministri dhe u miratua nga Senati;

-në vitet 1920-1925 dekretoheshin nga Këshilli i Naltë dhe miratoheshin nga parlamenti;

-në vitet 1925-1928 dekretoheshin nga presidenti e miratoheshin nga parlamenti;

-në vitet 1928-1939 dekretoheshin nga mbreti e miratoheshin nga parlamenti;

-në vitet 1939-1943 dekretoheshin nga mëkëmbësi (qeveria vetëm mund të paraqiste program para Këshillit të Epërm Fashist Korporativ);

-në vitet 1943-1944 dekretoheshin nga Këshilli i Naltë dhe miratoheshin nga parlamenti;

-në vitet 1944-1946 emëroheshin nga Kryesia e KANÇ-it.

-në vitet 1946-1991, qeveria miratohej në Kuvendin Popullor me vendim të tij. Gjatë kohës që nuk mblidhej legjislativi ministri emërohej me dekret të Presidiumit të Kuvendit Popullor, i cili votohej në seancën e parë të Kuvendit Popullor.

***

Prej vitit 1991 ministri emërohet dhe shkarkohet nga presidenti me propozim të kryeministrit. Dekreti ka fuqi kur miratohet me vendim të Kuvendit dhe ministri betohet para presidentit. Nëse presidenti do ishte hallkë e kotë, atëherë duhej që presidenti të mos përfshihej fare në këtë procedurë, por qeveria dhe çdo ministër të miratohej me vendim nga Kuvendi me propozim të kryeministrit. Kushtetuta jonë, për aq kohë sa ka këtë formulë legjitimon presidentin në të drejtën e tij të refuzimit, e cila lidhet me kompetencat e tij. Nëse e kuptojnë ndryshe, duhet t’ia heqin presidentit të drejtën e dekretit për emërim ministri. Kjo sepse presidenti nuk mund të ushtrojë formalisht të drejtat e tij. Presidentit nga viti 1998 i është kufizuar e drejta e shprehjes me dekret për çështje të tjera (projektligje, p.sh.). Në rast se do t’i kishte ato të drejta, dekreti i këtij lloji duhet të shoqërohet me nënshkrimet e kryeministrit dhe ministrit përkatës.