Nga Kastriot Dervishi

Në vitin 1912 Kuvendi i Vlorës zgjodhi një trupë legjislative, por kjo nuk mundi të mblidhej asnjëherë. Këtë veprim e pasoi Kongresi i Lushnjës, por këtë herë, trupa e zgjedhur prej tij mundi të mbledhej, duke shënuar kështu nisjen e jetës parlamentare të shtetit shqiptar që lidhet me datën 27 mars 1920. Nuk duhen ngatërruar gjërat. Tjetër gjë është kongresi në Lushnjë dhe tjetër nisja e jetës parlamentare. Se po të ishte kështu, duhej përmendur edhe Kuvendi i Vlorës që zgjodhi legjislativin e parë. Mbledhja e parë i çeli punimet në shtëpinë e Zija Toptanit (sot Akademia e Shkencave) më 27 mars 1920, ora 9.45, në një ceremoni festive që i priu përshëndetja e Këshillit të Naltë. Si qëllim kombëtar, këshilltarët e naltë rendisnin pavarësinë e plotë dhe mbrojtjen e atdheut, duke u shprehur për fqinjësi të mirë me fqinjët, por duke kërkuara prej tyre të drejta etnike e jetike, falënderuan presidentin amerikan Wilson dhe paraqitën para njerëzimit lutjen: “Drejtësi kërkojmë dhe e drejta do të na jepet”. Këshilltarët kujtonin bashkimin e Shkodrës me atdheun, duke shfaqur shpresën se edhe viset e tjera problematike, të njohura në vitin 1913, do të hynin në administrimin e qeverisë e shtetit shqiptar. Mbledhja filloi duke pasur si kryetar të parë të përkohshëm Mytesem Këlliçin, e sekretar më të riun, Kostaq Kottën. Në mbledhjen e datës 31.3.1920, u vendos të quhej përfundimisht Këshilli Kombëtar.

Trupa e parë legjislative e Shqipërisë u zgjodh në Lushne si “Senat”, por në mbledhjen e katërt datës  29.3.1920 ajo vendosi që quhej “Këshilli Kombëtar”. Duke qenë një trupë e përkohshme jo e dalë nga zgjedhjet, me propozim të Hilë Mosit u vendos që në rast të humbjes së mandatit të ndonjë deputeti, zëvendësimin e tij ta bënte me emërim këshilli i prefekturës dhe nëpërefekturës përkatëse. Ligji i parë i shtetit shqiptar ishte ai i datës 5.4.1920 “Ligji ndëshkimor për fajet politike”, pas tij u miratua “Ligji për fajet e këshilltarëve të kombit”.

Në mbledhjen e dytë të datës, u zgjodh me vota të fshehta kryesia drejtuese e legjislativit me këtë përbërje:

1-Xhemal Naipi - kryetar

2-Spiro Koleka (Dhimitër Kacimbra 27 maj 1920) - nënkryetar

3-Hilë Mosi - sekretar

4-Xhemil Rruga-sekretar i jashtëm

Në sesionin e dytë, kryesia ishte si vijon:

1-Dhimitër Kacimbra - kryetar

2-Qazim Koculi - nënkryetar

3-Hilë Mosi (Kolë Thaçi, 6 nëntor 1920)- sekretar

4-Ramiz Daci - kujdestar

Gjithsej trupa e parë legjislative zhvilloi 70 mbledhje. Sesioni i parë u mbyll më 27 maj 1920 pas 43 mbledhjeve. Ndërsa sesioni i dytë u hap më 23 shtator 1920 dhe u mbyll më 15 nëntor 1920, pas 27 mbledhjeve.

Këshilli Kombëtar ngriti komisionet e tij të përhershme, të Rregullores; për Punë Administrative të Brendshme e Ushtarake; për Punë të Financave e Postëtelegrafave; për Arsim dhe Punët Botore; për Drejtësi Politike e parashtesa. Më vonë u zgjodh komisioni për çështjet me rëndësi.