Rome CNN — Italia do të ndërtojë dy qendra ndalimi në Shqipëri për të strehuar emigrantët që përpiqen të arrijnë në brigjet e saj, tha të hënën kryeministrja Georgia Meloni, në një përpjekje për të kontrolluar shifrat e migracionit që janë pothuajse dyfishuar në vitin që kur ajo mori detyrën.
Meloni tha se objektet do të hapen pranverën e ardhshme dhe fillimisht do të marrin 3,000 njerëz. Pasi qendrat të jenë "plotësisht në funksionim", Meloni tha se qeveria e saj shpresonte që ata të mund të sillnin deri në 36,000 njerëz në vit.
Partia e ekstremit të djathtë, Brothers of Italy (Vëllezërit e Italisë), po përballet me presionin e brendshëm në rritje pasi nuk ka arritur të përmbushë një premtim elektoral për të kufizuar migrimin e paligjshëm. Më shumë se 145,000 njerëz kanë arritur në brigjet e Italisë që nga janari, krahasuar me 88,000 njerëz vitin e kaluar.
Duke folur në Romë së bashku me homologun e saj shqiptar Edi Rama, Meloni përshëndeti marrëveshjen si një "marrëveshje evropiane" dhe një "zgjidhje inovative" që synon të frenojë rritjen e kalimeve mbi Detin Mesdhe nga Afrika e Veriut.
“Emigracioni masiv i parregullt është një fenomen me të cilin… shtetet anëtare të Bashkimit Europian nuk mund ta përballojnë të vetme”, tha Meloni në një konferencë të përbashkët shtypi me Ramën, duke shtuar “bashkëpunimin mes vendeve anëtare të BE-së dhe atyre që janë, për momentin, vende jo anëtare të BE-së, mund të luajë një rol vendimtar”.
Shqipërisë iu dha statusi i kandidatit në Bashkimin Evropian gati një dekadë më parë, por ende nuk është anëtarësuar në bllok. Marrëveshja shënon herën e parë që një vend i BE-së ia kalon procedurat e tij të azilit një vendi që përpiqet të bashkohet me radhët e tij.
“Nëse Italia e kërkon Shqipërinë, ajo është atje”, tha Rama. “Ne jemi shtet europian, por na mungon “U”-ja përpara por kjo nuk na pengon të jemi dhe ta shohim botën si europianë”, tha ai.
Qendrat do të ndërtohen në portet shqiptare të Shëngjinit dhe Gjaderit dhe janë “në përputhje të plotë me Bashkimin Europian dhe ligjin ndërkombëtar”, tha Meloni.
Një qendër do të përdoret për të përpunuar migrantët e shpëtuar nga varkat në det; e dyta do të përdoret për strehimin e emigrantëve që kualifikohen për të aplikuar për azil në BE. Është e paqartë se çfarë ndodh me ata që nuk kualifikohen, por qeveria e Meloni është fokusuar në përdorimin e kërcënimit të dëbimit të menjëhershëm si mjet për të penguar emigrantët të mbërrijnë në brigjet e Italisë.
Dëbimi i menjëhershëm nuk lejohet brenda BE-së për shkak të statuteve të të drejtave të njeriut që lejojnë të gjithë të ardhurit të aplikojnë për azil. Për shkak se Shqipëria nuk është anëtare e BE-së, këto rregulla nuk do të zbatohen.
Plani do të lejojë Italinë të anashkalojë marrëveshjen e Dublinit, e cila thotë se vendi i parë në të cilin mbërrijnë emigrantët duhet të kujdeset për ta dhe të përpunojë çështjet e tyre.
Italia do të sigurojë fuqinë punëtore për të proçesuar aplikimet, por Shqipëria do të sigurojë policinë për sigurinë dhe mbikëqyrjen, tha Meloni, duke shtuar se të miturit, gratë shtatzëna dhe grupet e tjera vulnerabël nuk do të dërgohen në Shqipëri. Disa detaje të tjera rreth marrëveshjes, përfshirë koston e saj, janë zbuluar.
Komisioni Evropian lëshoi një përgjigje të shkurtër pasditen e së martës. “Ne jemi në kontakt me autoritetet italiane sepse duhet të shohim detajet. Ne po kërkojmë të marrim informacion të detajuar për këtë lloj marrëveshjeje”, tha një zëdhënës.
Marrëveshja i bën jehonë marrëveshjes së diskutueshme të Mbretërisë së Bashkuar për të dërguar mijëra azilkërkues në Ruanda, e cila ka qenë e zhytur në sfida ligjore që nga fillimi i saj.
Grupet e të drejtave të njeriut dhe politikanët e opozitës e dënuan marrëveshjen. Sekretari i partisë së krahut të majtë ‘More Europe’ Riccardo Magi, shkroi në X se marrëveshja do të krijonte një "Guantanamo italiane".
Në një deklaratë të ashpër për CNN, Komiteti Ndërkombëtar i Shpëtimit (IRC) dënoi planin e Romës, i cili tha se "i jep një goditje të mëtejshme parimit të solidaritetit të BE".
“Plani i qeverisë italiane për të ndërtuar qendra pritjeje për refugjatët dhe azilkërkuesit në Shqipëri është një dëshmi e fokusit të saj joproporcional në parandalimin e njerëzve që të mbërrijnë në BE, në vend që të krijojë rrugë të sigurta dhe ligjore për ata që kërkojnë strehim,” tha Susanna Zanfrini, IRC. Drejtori i Italisë.
“Pyetje të mëdha lindin mbi zbatimin e juridiksionit italian në Shqipëri, pasi mbetet e paqartë se si njerëzit në lëvizje mund të kenë akses në azil dhe të ushtrojnë të drejtat e tyre themelore në një territor jashtë BE-së,” shtoi ajo.
Doctors Without Borders (MSF) gjithashtu reaguan ndaj njoftimit duke e krahasuar memorandumin me investime të tjera të bëra në vendet tranzit për të parandaluar largimin e njerëzve për të kërkuar siguri nga lufta, uria dhe grindjet e tjera.
“Marrëveshja e nënshkruar midis Italisë dhe Shqipërisë shkon një hap më tej se marrëveshjet e jashtme që qeveria italiane ose institucionet evropiane kanë nënshkruar vitet e fundit me Turqinë, Libinë dhe Tunizinë”, thuhet në një deklaratë të MSF.
“Mungesa e aksesit në tokën italiane, menaxhimi ekstraterritorial i kërkesave për azil, aplikimi i procedurave të përshpejtuara kufitare dhe ndalimi i njerëzve në një vend të tretë përfaqëson një sulm të ri ndaj të drejtës për azil, siç kuptohet sot”, shtoi MSF.
MSF, e cila operon një varkë shpëtimi në zonën e kërkim-shpëtimit midis Libisë, Maltës dhe Italisë, shprehu gjithashtu shqetësimin se dërgimi i anijeve me emigrantë në portet e largëta i vë ata njerëz në rrezik./CNN World
