Anëtarësimi në BE mbështetet në tre parime të përcaktuara në Këshillin e Kopenhagës në vitin 1993, një prej të cilëve është “Kriteri Ekonomik” (ekonomi tregu funksionale dhe e aftë për të përballuar konkurrueshmërinë brenda tregut të përbashkët europian). Sipas progres-raportit, Shqipëria është e përgatitur në mënyrë të moderuar për funksionimin e ekonomisë së tregut.

Komisioni dha nota jo kaluese për zhvillimet në sektorin e bujqësisë dhe investimeve në shkencë dhe teknologji. Bizneset që rrezikojnë të dëmtohen nga integrimi

Ndryshe nga i gjithë rajoni, në Shqipëri bujqësia zë një pjesë të madhe të ekonomisë (20% në PBB dhe rreth 40% në punësim). Komisioni Europian, në Raportin e fundit të Progresit, dha vlerësim të ulët për këtë sektor, në krahasim me kapitujt e tjerë që morën më së shumti vlerësim mesatar. “Gjatë procesit të negociatave, Shqipërisë i duhet të diversifikohet në sektorë me vlerë të shtuar dhe të gjejë rrugën për t’u bërë pjesë e ekonomisë së shkallës në BE.

Vendi duhet të marrë masa realiste për periudhën para dhe pas anëtarësimit, përfshirë këtë edhe nevojën për të përgatitur kapacitetet e duhura tek operatorët ekonomikë”, thotë Gjergji Vurmo nga Instituti për Demokraci dhe Ndërmjetësim.

Ekonomia shqiptare karakterizohet nga biznese të vogla me 1-4 punonjës, që përbëjnë mbi 90% të totalit të ndërmarrjeve, ku mbizotëron vetëpunësimi dhe që shpesh janë në kufijtë e ekzistencës dhe nuk kanë kapital të mjaftueshëm për të përshtatur standardet, që do të duhet të përmbushin detyrimisht, teksa vendi do të integrohet gradualisht.

Adi Haxhiymeri, përfaqësues i industrisë së përpunimit të miellit, thotë se klima e biznesit në Shqipëri e ka bërë industrinë vendase jokonkurruese edhe në rajon dhe sigurisht të paaftë për t’i bërë ballë hapjes së tregjeve me BE-në.

Nisur nga këto zhvillime, bizneset shqiptare po rrisin skepticizmin për të përfitimet që do të sjellë anëtarësimi në BE, pavarësisht se vijojmë të jemi më optimistët në rajon.