Kontinenti përballet me sfidën më të madhe që prej viteve 1930. Ne u bëjmë thirrje patriotëve evropianë që t’u rezistojnë sulmeve nacionaliste. Evropa ‘po copëtohet para syve tanë’, thonë 30 intelektualë të shquar. Ideja e Evropës është në rrezik.
Nga të gjitha anët po sulmohet ideali evropian.
“Mjaft e ndërtuam Evropën’!”, thërrasin. Le të kthehemi përsëri te “fryma kombëtare”! Le ta rizbulojmë identitetin tonë të humbur! Kjo është agjenda e ndarë nga forcat populiste që vërshojnë kontinentin. Asnjëherë nuk mërziten që abstraksionet si “fryma” dhe “identiteti” shpesh ekzistojnë vetëm në imagjinatën e demagogëve.
Evropa po sulmohet nga profetët e rremë, të cilët janë të dehur nga pakënaqësitë dhe të zhytur në mundësinë e tyre për të dalë në qendër të vëmendjes. Evropa është braktisur nga dy aleatët e mëdhenj të cilët në shekullin e kaluar e kanë shpëtuar dy herë nga vetëvrasja; nga Britania e Madhe dhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në kontintetin evropian është bërë e dukshme ndërhyrja gjithnjë e më e furishme e okupatorit të Kremlinit. Evropa si ide po copëtohet para syve tanë.
Kjo është klima e dëmshme në të cilën zgjedhjet parlamentare të Evropës do të zhvillohen në maj. Përveç nëse diçka ndryshon; përveç nëse diçka vjen për ta penguar ngritjen e kësaj vale; nëse nuk del një frymë e re e rezistencës, këto zgjedhje premtojnë të jenë më fatkeqet që kemi njohur. Ato do të jenë fitore për shkatërruesit.
Për ata që ende besojnë në trashëgiminë e Erasmusit, Dantes, Goethes dhe Comeniusit, do të ketë vetëm disfatë të poshtër. Një politikë e përbuzjes për inteligjencën dhe kulturën do të triumfojë. Do të shpërthejnë ksenofobia dhe antisemitizmi. Fatkeqësia do të na kaplojë.
Ne, të nënshkruarit, jemi mes atyre që refuzojnë të dorëzohen në këtë katastrofë kanosëse.
Ne e konsiderojmë veten midis patriotëve evropianë (një grup shumë më i madh se ç’është menduar zakonisht, por që shpesh është shumë i qetë dhe shumë i tërhequr), të cilët e kuptojnë rrezikun. Tri të katërtat e një shekulli pas disfatës së fashizmit dhe 30 vjet pas rënies së Murit të Berlinit po bëhet një betejë e re për qytetërimin.
Besimi ynë është në idenë e madhe që kemi trashëguar, për të cilën ne besojmë se ka qenë një forcë mjaft e fuqishme për t’i ngritur popujt e Evropës mbi veten dhe të kaluarën e tyre ndërluftuese. Ne besojmë se mbetet një forcë e sotme e virtytshme e mjaftueshme për t’i shmangur shenjat e reja të totalitarizmit që vijnë nga epokat e errëta. Ajo që na rrezikon na ndalon të heqim dorë.
Prandaj kjo ftesë për t’u bashkuar.
Prandaj ky apel për të vepruar në prag të zgjedhjeve, që të refuzojmë varrmihësit e idesë evropiane.
Prandaj kjo nxitje për të sjellë edhe një herë pishtarin e një Evrope që, pavarësisht nga gabimet e saj, gabimet dhe aktet e saj të dobëta, mbetet një fener për çdo burrë dhe grua të lirë në planet.
Brezin tonë e mashtruan. Ashtu si ndjekësit e Garibaldit në shekullin e 19-të, të cilët përsëritën, si një refren të shenjtë, “Italia se farà da sè” (Italia do të bëhet vetë), ne besuam se kontinenti do të bashkohej vetë, pa nevojën tonë për të luftuar, ose punuar për të. Ky, kujtuam ne, ishte “drejtimi i historisë”.
Ne duhet ta ndërrojmë atë bindje të vjetër. Nuk kemi zgjidhje. Tani duhet të luftojmë për idenë e Evropës ose, ndryshe, do ta shohim atë të zhduket nën valët e populizmit.
Në përgjigje të sulmit nacionalist dhe identitar, ne duhet ta rizbulojmë frymën e aktivizmit ose të pranojmë se pakënaqësia dhe urrejtja do të na fundosin. Me urgjencë, duhet të alarmojmë kundër këtyre zjarrvënësve të frymës dhe shpirtit që, nga Parisi në Romë, me ndalesa përgjatë rrugës në Barcelonë, Budapest, Drezden, Vjenë dhe Varshavë, duan liri për ta djegur lirinë tonë.
Në këtë humbje të çuditshme të “Evropës” që kanoset në horizont; në këtë krizë të re të ndërgjegjes evropiane që premton të shkatërrojë gjithçka që i bëri shoqëritë tona të mëdha, të ndershme dhe të begata, ka një sfidë më të madhe se çdo gjë që nga vitet 1930: një sfidë ndaj demokracisë liberale dhe vlerave të saj.
Nënshkruar nga: Bernard-Henri Lévy, Milan Kundera, Salman Rushdie, Elfriede Jelinek, Orhan Pamuk dhe nga: Vassilis Alexakis (Athens), Svetlana Alexievich (Minsk), Anne Applebaum (Warsaw), Jens Christian Grøndahl (Copenhagen), David Grossman (Jerusalem), Ágnes Heller (Budapest), Ismaïl Kadaré (Tirana), György Konrád (Debrecen), António Lobo Antunes (Lisbon), Claudio Magris (Trieste), Ian McEwan (London), Adam Michnik (Warsaw), Herta Müller (Berlin), Ludmila Oulitskaïa (Moscow), Rob Riemen (Amsterdam), Fernando Savater (San Sebastián), Roberto Saviano (Naples), Eugenio Scalfari (Rome), Simon Schama (London), Peter Schneider (Berlin), Abdulah Sidran (Sarajevo), Leïla Slimani (Paris), Colm Tóibín (Dublin), Mario Vargas Llosa (Madrid), Adam Zagajewski (Cracow). /Guardian/Përktheu: Ag Apolloni/
