Në “Dea Open Air 6” çmimi i publikut shkoi për një film ndryshe, të parin në gjuhën arbëreshe dhe që quhet “Arbëria”.
Regjisorja e re kalabreze Francesca Olivieri, deshi t’i sjellë publikut një film që heton lidhjet e forta të trashëgimisë kulturore të komuniteteve arbëreshe që ende mbijetojnë në disa fshatra të Kalabrisë.
Filmi trajton, nëpërmjet protagonistes Aidës, një kulturë që rrezikon të zhduket në peshën e një kulture globale homologe.
“Është i pari film fiction në gjuhën arbëreshe. U ndjemë të mirëpritur. Fituam çmimin e publikut dhe jemi shumë të lumtur të kthehemi në Itali me të. Për ne ishte një etapë thelbësore për shpërndarjen e filmit , që shpresojmë që së shpejti të shihet në Shqipëri dhe në vende të tjera të Ballkanit”, tha regjisorja Francesca Olivieri.
Konflikti i vjetër sa jeta mes traditës dhe modernitetit bëhet e dukshme në një zonë gjeografike dhe sentimentale, në atë të Arbërisë, e cila në fakt nuk ekziston. Dhe për prodhuesit ky film nuk ka qenë një ndërmarrje e lehtë.
“Vështirësia më e madhe ishte të rikuperonim historinë, sepse arbëreshët e Italisë kanë qenë për shumë kohë të harruar. Filmi kërkoi të rikuperojë identitetin e tyre. Të ngjallë pasionin e për origjinën e tyre shqiptare”, u shpreh producenti Francesco Mollo.
Filmi do të ketë rrugëtimin në festival të tjera, duke e njohur publikun, jo vetëm me Kalabrinë, por edhe me realitetin e kinemasë kalabreze.
***
Të pranishëm në ceremoninë zyrtare të ndarjes së çmimeve në festivalin “Dea Open Air” ishin: kineastë, aktorë e regjisorë nga Europa dhe bota, personalitete të kulturës dhe biznesit, artistë të zhanreve të tjera të artit, diplomatë, përfaqësues të medias etj.
Çmimi qendror i Edicionit VI të DEA OPEN AIR Internatoonal Film Festival, DEA për Filmin më të Mirë me Metrazh të Gjatë iu akordua filmit :
Zoti ekziston. E quajnë Petrunija – Teona Mitevska – Maqedoni.
Çmimi DEA për Filmin më të mirë Dokumentar shkoi për filmin Dritë – Yllka Gjollesha/Suela Bako.
Prania e Filmit të Shkurtër në DEA është pjesë e një traditë të konsoliduar ndër vite. Çmimi DEA për Filmin e Shkurtër më të Mirë shkoi për filmin Më fal – Besim Ugzmajli – nga Kosova.
Juria e Filmit të Shkurtër, Experimental dhe Studentor, në këtë kategori premoi këta filma: Çmimi DEA për Filmin më të Mirë Dokumentar shkoi për filmin Prosphenes – Frank Ravel – Belgjikë.
Çmimi DEA për Filmin më të Mirë Studentor shkoi për filmin filmin Nadja – Abraham Joseph/Monty Majeed – Republika Çeke.
Çmimi Special i Medias DEA i vlerëson filmat nga shkalla e angazhimit qytetar të krijimit artistik në formën e sensibilizimit të opinionit publik për çështje të rëndësishme të komunitetit.
Çmimi Special i Medias në Konkurimin e Filmit të Gjatë shkoi për filmin Një tregim Prishtine – Burbuqe Berisha – Kosovë 2019
Programi i filmit me metrazh të gjatë përfshiu filma nga Gjermania, Spanja, Kosova, Italia, Maqedonia dhe Rumania.
Këtë vit Çmimi i Publikut të Tiranës shkoi për filmin: Arbëria – Francesca Olivieri – Itali 2018
Dea e mirnjohjes për kontribut të spikatur në fushën e kinemasë, iu akordua regjisorit të shquar shqiptar, Dhimitër Anagnosti.
DEA HOMAZH, në shenjë nderimi për veprën dhe pikëllimi për humbjen, shkoi për njërën prej penave më të njohura dhe më prodhimtare të letërsisë shqiptare në përgjithësi dhe asaj të dedikuar kinemasë në veçanti, Kiço Blushit.
Për të marrë pjesë në seksionet e DEA Open Air International Film Festival 2018 aplikuan rreth mbi 1000 filma me metrazh të gjatë dhe të shkurtër nga mbi 70 vende të botës.