Ekspozita me shqiptarët, që shpëtuan hebrenjtë nga Holokausti në Itali

Saturday, 27 July 2019 12:31

Festivali Mare Magnum në Brindizi, Itali, zhvillon këtë vit edicionin e tretë. Gjatë këtij festivali u bë edhe prezantimi i ekspozitës "Besa, shqiptarët muslimanë që shpëtuan hebrenjtë nga Holokausti" nga fotografi Norman Gershman, ku dr. Dorian Koçi drejtor i Muzeut Historik Kombëtar ishte i ftuar si drejtues dhe folës i kësaj ekspozite. Muzeu shkruan se qëllimi i këtij eventi është të paraqesë dëshminë e jashtëzakonshme të popullit shqiptar dhe të nxjerrë në pah vlerat e tyre njerëzore si pjesë e një shembulli etik të tolerancës, që është ende aktive dhe e rrënjosur në traditat dhe kulturën e tij të lashtë. Ky shembull, unik në llojin e vet, gjen bazën e tij në një kod të sjelljes së lashtë të quajtur "Besa", një fjalë që mund të përkthehet si "betim" ose "premtim". Ekspozita është një udhëtim kujtimi i ri-propozuar përmes shkrepjeve fotografike nga Norman Gershman, i cili për pesë vjet udhëtoi nëpër Shqipëri duke rimarrë dëshmitë e shpëtimit të jashtëzakonshëm, që përfshinte pothuajse dy mijë hebrenj dhe duke e dokumentuar atë nëpërmjet portreteve të shpëtimtarëve dhe pasardhësve të tyre, të individëve dhe të grupeve të të gjithë familjeve. Në fjalën e tij, drejtori i Muzeut Historik Kombëtar dr. Dorian Koçi u shpreh se prania e hebrenjve në trojet shqiptare e ka zanafillën që nga vitet ‘70 të shekullit të parë. “Historikisht, mendohet se shfaqja e parë e një grupi hebrenjsh që u vendosën në Shqipëri daton në 70 , kur një anije që mbante pengje hebrenje për perandorin romak Titos u vërshua në bregun e Jonit pranë Sarandës. Në fund të viteve 1400 mjaft familje judaike u larguan nga Spanja nga shkaku i inkuizicionit dhe u vendosën në Vlorë, Lezhë, Berat etj”, tha ai. Në Vlorë u vendosën 528 familje hebraike, ndërsa në Sanxhakun e Beratit kishte 553 familje hebraike. Hebrenj kishte edhe në Elbasan. Madje ata kanë pasur edhe një sinagogë. Këtë e vërteton fakti i gjetjes së një rozoni me yllin e Davidit, që ruhet në muzeun e qytetit. Një kënd i posaçëm në pavijonin e Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare në Muzeun Historik Kombëtar i është kushtuar hebrenjve të rënë gjatë Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri. Gjatë Luftës së Dytë Botërore disa hebrenj morën pjesë përkrah forcave partizane, duke luftuar kundër ushtrisë naziste. Ky aktivitet u organizua nga Organizata PanArt, Ambasada e Republikës së Shqipërisë në Romë, Qendra Kulturore e Tunizisë në Romë, Shoqata e Ecomuseumit të Valle d'Itria, Komuna Fasano dhe e Locorotondo etj.

Login to post comments

Lajmet e fundit

'Rinia iku, kryehajduti godet pensionistët', Hajderasi: Ku e gjeni buxhetin për kupolën tuaj kriminale?

Politikë

'Rinia iku, kryehajduti godet pensionistët', Hajderasi: Ku e gjeni buxhetin për kupolën tuaj kriminale?

  Nga Rruga e Shpresës, në tubimin qytetar, anëtarja e FRPD, Alda Hajderasi tha se Edi Rama, pasi largoi rininë, ka filluar të godasë ata që kanë ngelur, pensionistët. SPAK pse nuk...

'Takimi me shqiptarët në Londër', Lela: Atdheu që keni lënë, nuk është ai që Edi Rama dhe Taulant Balla ju paraqesin

Politikë

'Takimi me shqiptarët në Londër', Lela: Atdheu që keni lënë, nuk është ai që Edi Rama dhe Taulant Balla ju paraqesin

  Shqiptarët që jetojnë në Britaninë e Madhe i janë përgjigjur masivisht ftesës së bërë nga kryetari i PD-së, Sali Berisha për një takim në Londër.  Drejtori i komunikimit në PD, Alfred...

Erion Veliaj e ka realizuar planin 9-mujor të gjobave të qarkullimit në masën 234%!

Politikë

Erion Veliaj e ka realizuar planin 9-mujor të gjobave të qarkullimit në masën 234%!

Nga Ilda Zhulali: Erion Veliaj e ka realizuar planin 9-mujor të gjobave të qarkullimit në masën 234%! Ndërsa planin e gjobave të tjera, në masën 188%! Sa më pak vende parkimi...