Donald Trump ka shkaktuar edhe një herë një stuhi mediatike me komentet e bëra në fushatë. Megjithatë, kjo është më serioze se disa nga deklaratat e tij të mëparshme për sa u përket implikimeve të tyre dhe gjërave që zbulojnë. Ai argumentoi se aleatët europianë po i nënshtroheshin SHBA-ve për shkak të dështimit të tyre për të ofruar nivelin e kërkuar të shpenzimeve dhe kapaciteteve ushtarake. Kërcënimi i tij ishte se nëse do të ndodhte një sulm ndaj një aleati të NATO-s gjatë kohës që ai ishte president, SHBA-të nuk do të respektonin detyrimin e tyre sipas nenit 5 të traktatit të NATO-s, për të ofruar mbështetje ushtarake. Nëse kjo do të ndodhte, do të ishte fundi i aleancës.

Sa seriozisht duhet ta marrim këtë? Shumë, është përgjigja. Këto pikëpamje nuk janë të reja; Trump i ka shprehur edhe më parë. Për më tepër, këto vërejtje janë të llogaritura dhe jo impulsive dhe pasqyrojnë gjykimin e tij se ka një zonë të madhe zgjedhore që mbajnë këtë qëndrim në elektoratin amerikan. Nëse ai fiton në nëntor (ai është favoriti gjithnjë e më i fortë) ne duhet të supozojmë se kjo do të jetë politika e tij.

Nëse kjo ndodh, ne dhe e gjithë Europa, do të mbetemi në një pozitë shumë të ekspozuar dhe të brishtë. Kjo do të shënonte fundin përfundimtar të rendit ndërkombëtar aktual dhe të projektit të lidhur me të që nga viti 1990, për krijimin e një sistemi global liberal të qeverisur me rregull. As nuk duhet të mendojmë se e gjithë kjo varet nga një person, sado problematik. Donald Trump po përfiton nga një ndryshim i madh në qëndrimin e një pjese të madhe të popullsisë amerikane.

Si ka përfunduar Perëndimi në një situatë të tillë? Përgjigja qëndron në arrogancën dhe dredhitë e elitave perëndimore që nga viti 1989. Pas Luftës së Dytë Botërore, u krijua një rend ndërkombëtar për të mbështetur demokracinë liberale perëndimore, përballë kërcënimit sovjetik. Ndër institucionet kryesore ishin NATO dhe BE. Në vitin 1989, si elitat amerikane ashtu edhe ato të BE-së dolën mbi idenë se ky sistem mund të globalizohej dhe të shndërrohej në një rend të vërtetë botëror me demokracinë kapitaliste liberale duke u bërë një sistem vërtet global. Kjo u rrit edhe më tej pas vitit 2001, me një sërë ndërhyrjesh në pjesë të botës që nuk ishin në përputhje me atë vizion.

Arroganca ishte së pari të supozohej se Perëndimi e kishte këtë fuqi dhe së dyti të supozohej se pjesa tjetër e botës thjesht do ta pranonte këtë imponim rregullash dhe idesh që ata nuk e pranonin. Supozimi ishte se atyre u mungonte veprimi, kapaciteti për të rezistuar ose ndjekur axhendat e tyre. Rezultatet e këtyre politikave kanë qenë të këqija, veçanërisht për atë pjesë të popullsisë së SHBA-së e cila siguron një pjesë të madhe të kapacitetit të saj ushtarak. Ata kanë parë të rinjtë e tyre të dërguar jashtë vendit në një sërë luftërash të dështuara.

Ndërkohë, arroganca e BE-së, ishte të harronte përqendrimin e forcës së armatosur dhe fuqisë ushtarake në çështjet botërore dhe të besonte se të gjitha tensionet dhe mosmarrëveshjet ndërkombëtare mund të menaxhoheshin dhe zgjidheshin me mjete ligjore në gjykatat ndërkombëtare. Kjo do të thoshte se shumica e ngritjes së rëndë ushtarake për projektin global i ishte lënë SHBA-së. Dhe kjo krijoi ndjenjën në rritje se europianët po i binin qylit dhe po përfitonin. Trump po e shfrytëzon këtë dhe realiteti nuk mund të mohohet. Në të njëjtën kohë, ushtria amerikane po kalon një krizë rekrutimi, pasi në të vërtetë ne jemi këtu. Për më tepër, rezultatet ekonomike të globalizimit për një pjesë të madhe të klasës punëtore amerikane perceptohen si zhgënjyese, me përfitimet që shihet se janë grumbulluar diku tjetër, për klasën e mesme profesionale. Kjo gjithashtu nxit pakënaqësinë me sistemin global dhe rolin e Amerikës në të.

NATO ka qenë një tipar qendror i çështjeve botërore gjatë gjithë jetës sonë. Në politikë, megjithatë, asgjë nuk zgjat përgjithmonë. Ajo mbështetej në fuqinë e SHBA-së dhe një vullnet demokratik për ta përdorur atë fuqi në një mënyrë të veçantë për qëllime të veçanta. Ai vullnet është gati të tërhiqet. Të gjithë në Europë tani duhet të mendojnë se çfarë të bëjnë nëse dhe kur kjo të ndodhë./ telegraph-syri.net/