Nga Qemal SAKAJEVA

Te hyrja e Pallatit të Kulturës, nga ana e Kullës së Sahatit, ka një pllakë të mbërthye në mur, mbi të cilën, përveç siglës së stilizuar është shkruar Biblioteka Kombëtare. Njerëzit që ecin përpjetë për nga tregu, ose zbresin teposhtë për në sheshin Skënderbej, në të rrallë kthejnë te porta hyrëse, pikërisht aty, ku mund të lexosh Biblioteka  Kombëtare.

Dy burra, njëri nga ata që përshkoi gjithë gjatësinë e rrugës, siç  duke për nga tregu, dhe tjetri nga ata që ktheheshin për në Bibilotekë, ndaluan përballë hyrjes. Ata nuk ishin parë me njëri-tjetrin qyshkur,  ndaj dhe u takuan disi të përmalluar. Të dy ishin mbi mesoburra dhe me universitet të kryer.

-Për ku  kështu? - pyeti njeriu që merrej me biznes.

-Në Bibliotekë - u  përgjigj njeriu me disa libra në dorë.

(Ndërhyrje para kohë për lexuesin: besojeni se u tha si më poshtë dhe se nuk ka kurrfarë sajimi të bashkëbisedimit).

-Akoma në bibliotekë, ti?!

-Po.

-Të ketë ende njerëz që shkojnë aty?!

-Ka disa si puna ime.

 Ata u ndanë pikërisht aty.

Njëri nxitoi  pas parave.

Tjetri për te librat.

Kjo nuk ishte ndarje mes dy vetëve. Aty ishte kufiri i rrënimit: në këtë vend prej të cilit ka emigruar 40 përqind e popullsisë, është e sigurtë se numri i intelektualëve dhe të shkolluarve të larguar ia kalon kësaj përqindjeje. Por edhe për të mbeturit këtu është shërbyer një statistikë trishtuese: 1 000 000 veta nuk kishin lexuar asnjë libër gjatë vitit të kaluar. Por nuk ka një statistikë,  për të bërë me dije,  se sa është numri i atyre që i kanë braktisuar bibilotekat, atë kombetare, të qyteteve, të lagjeve nëse ka, dhe ato vetjake nëpër shtëpitë e tyre. Domethënë nuk dihet sa është numri i vërtetë i  të emigruarve nga “Atdheu i Dijes” - Libri.

Kombit, për shkak të emigrimit akapoliptik nga dijet dhe i të diturive, i është dëmtuar kompleksi imunitar për t’u mbrojtur nga çdo e keqe. Inteligjenca ka mbetur kështu, në minorancë numerike dhe të cilësisë së vet. Kjo është një nga arsyet, që shthurja e vlerave morale ka marrë trajta të epidemisë së kolerës. Kjo është një nga arsyet, siç shihet kudo e çdo ditë,  ka kaq shumë individë që shoqëria  i thërret me përcaktime shumë të të rënda.

Të gjithë e besojnë se ka një tronditje serioze të imunitetit në “kodin gjenetik” të kombit. Të shkolluarit e këtij vendi mbeten përgjegjës për frenimin e saj. Vetëmënjanimi përmes heshtjes, vetëlargimi duke emigruar nga atdheu dhe libri, heqin gurë nga  diga mbrojtëse. Të diturit ndahen mes tyre nga sjellja kundër së keqes, si detyrë për t’u përballuar.