Analisti dhe eksperti amerikan për Ballkanin, Janusz Bugajski, pohon se lufta për ndikim midis fuqive të mëdha, përkatësisht Rusisë dhe fuqive të Evropës Perëndimore, është ende në vazhdim në Ballkan, e ngjashme me atë të zhvilluar në shekullin e 19-të.
Këshilltar i Lartë në Qendrën për Analizë të Politikave Evropiane (CEPA) në Uashington DC, pohon se lufta për ndikim midis fuqive të mëdha, përkatësisht Rusisë dhe fuqive të Evropës Perëndimore, është ende në vazhdim në Ballkan, e ngjashme me atë të zhvilluar në 19 shekull.
“Lojë e Madhe, një konfrontim i zgjatur i shekullit të 19-të midis perandorive britanike dhe ruse në Azinë Qendrore, shpesh thirret si një shembull kryesor i luftës për ndikim midis fuqive të mëdha. Por një tjetër lojë e “Madhe” u luajt në atë kohë në Ballkan midis Rusisë dhe disa fuqi evropiane kur perandoria Osmane filloi të tërhiqet“, thotë ai, cituar nga mediat serbe.
“Tani ne jemi dëshmitarë të versionit të Shekullit 21 të Lojës së Madhe Ballkanike, ku Moska mbështetet tek përçarja dhe mashtrimi, pasi nuk mund të konkurrojë ushtarakisht ose ekonomikisht me Perëndimin”, shtoi Bugajski.
Në një tekst të botuar në faqen e internetit të CEPA, autori pretendon se Kremlini e shikon Ballkanin si një pasuri strategjike dhe ndjek të paktën katër qëllime të qëndrueshme.
Qëllimi i parë është të zgjerojë shtrirjen gjeopolitike të Rusisë. Ai jep shembullin e ndikimit të Moskës mbi qeveritë e Ballkanit, “vendosjet e saj ushtarake (si në Serbi)” dhe praninë institucionale.
Një qëllim i dytë, sipas Bugajskit, është të fraktojë kohezionin perëndimor dhe të minojë rolin e institucioneve perëndimore.
Përkatësisht, duke nxitur konflikte, ai nuk kontribuon vetëm në zgjidhjen e Ballkanit, por gjithashtu ndan reagimet ndërkombëtare. Një shembull më i fundit ishte mbështetja e shkëmbimit të territorit midis Serbisë dhe Kosovës i mbështetur nga Moska dhe që u kundërshtua nga disa shtete perëndimore.
Një objektiv i tretë rus, sipas Bugajski, është “të nënvlerësojë praninë e ShBA”. Arsyeja kryesore për të penguar zgjerimin e NATO-s është parandalimi i një ndikimi ushtarak në rritje të Amerikës në Ballkan.
“Një qëllim i katërt i Kremlinit është të fitojmë aleatë. Këtu janë dimensionet ekonomike dhe energjetike më të theksuara në korruptimin, shantazhet, ryshfet ose nënshtrimin e zyrtarëve dhe politikanëve që mund të ndihmojnë Moskën“, shpjegon Bugajski.
Në kontekstin e këtyre objektivave strategjikë, Moska vendos një arsenal të gjerë të mjeteve taktike, duke promovuar “nacionalizmin vendor për të ndezur konflikte midis projekteve nacionaliste rivale dhe t’i mundësojë Kremlinit të ndërhyjë në mënyrë diplomatike”.
Ndër shembuj të pretendimeve të tilla, Bugajski përmend edhe Kosovën, anëtarësimi i së cilës në KB, është bllokuar vazhdimisht nga Rusia.
Ai beson se në rastin e Kosovës, “pakica serbe gjykohet si një kombësi e shtypur në mënyrë që të mbështesë konfliktin e brendshëm”.